Hakemlik akademisyenlerin diğer yaptığı işler gibi kişiden kişiye değişir. Bazı hakemler gramer ve typo dahil herşeye karışır ama makalede yanlış var mı göremeyebilir. Bazıları makaleyi gayet iyi anlar ama fazla detaya girmez yorumlarında. Çoğu hakem maalesef makaledeki sonuçları anlamaz ve ispatların doğruluğunu onaylamada yetersiz kalir. Hakemlik yapmayı kabul ederken en azından temel sonucun doğruluğunu onaylayabileceğiniz kadar iyi bildiginiz makalelere hakemlik yapmayi kabul etmekte fayda var. Yoksa yazara haksızlık olur. Genelde makaleleri hakemler dışında kimse detaylı okumaz. Diğer matematikçiler sonuçlarınızla ilgilenir. Hele de ispatınız çok detaylı ise ve iyi bilmedikleri argumanlar kullanıyorsa makalenizi okumadan sonuçları kullanmak isterler. Hakemlik müessesi bu yönden çok önemli.
Rapor yazarken editöre makaledeki sonuçları özetleyen bir iki paragrafla başlamakta fayda var. Bu aynı zamanda size de makaleyi ne kadar iyi anladığınızı gösterecektir. Bu paragrafları yazarken hakem çoğu zaman makaleyi çokta iyi anlamadığını anlar ve tekrar gidip biraz daha okur. Makaledeki temel sonucun ne oldugunu bu paragraflarda yazmakta fayda var. Sonra makale hakkında görüşünüzü net olarak söylemek lazım. Kabul edilsin yada red edilsin diye görüşünüzü net bir sekilde söylemelisiniz. Redderken kırıcı olabilecek fazla negatif ifadelerden kaçınmak lazım tabii.
Makalenin sonuçlarının başka yerde basılmadığına emin olmalısınız. Yazarların daha önce yazdığı makaleleri taramak bu yönden faydalı oluyor. Bazen koca bir section'i daha once yazdigi makaleden aldigini gorebiliyorsunuz. Bunlari görüp editörü uyarmak lazım. Bir de makaleden bazi key word'leri alip google taraması yapmak iyi oluyor. O konuda daha önce yazılmış bütün makaleleri görüyorsunuz. Konu çok bildiginiz bir konuysa zaten bunlara gerek kalmadan biliyorsunuz o isin daha once yapilip yapilmadigini ama cogu zaman hakemlik yaptiginiz makale konunuza yakin ama tam calistiginiz seyler olmayabiliyor. O zaman internette arastirma yapmak faydali oluyor.
Raporun sonunda bir iki sayfa makalede buldugunuz yanlislari listeliyorsunuz. Bu listenin numarali olması iletisim acisindan faydali oluyor. Burada degistirilmesini istediginiz herseyi yazabilirsiniz ama muğlak ifadelerden kacinin. Yine tabii yazarlari saygili olmak lazim. Soucta makale sizin makaleninz degil, ben olsam soyle yazardim bu section'i bazen yazarlari kizdirabilecek bir sey olabilir. Kendi yazim stilinizin kullanılmasını tavsiye etmek çok şık bir haraket degil. Tabii matematiksel olarak daha dogru oldugunu düşündüğünüz ifadeleri önerebilirsiniz. Sonuçta çoğunlukla matematiği yazarlardan daha iyi bildiğiniz düşünüldüğü için size hakemlik teklif ediliyor.
Umarım bu yazdıkların faydalı olmuştur. Başta da söylediğim gibi hakemlik nasıl olmalı biraz kişisel bir konu. Nasıl iyi matematikçi kime denir cevabı tek olmayan bir soruysa bu da biraz öyle bir soru.