Loading [MathJax]/jax/output/HTML-CSS/jax.js
Akademisyenler öncülüğünde matematik/fizik/bilgisayar bilimleri soru cevap platformu
0 beğenilme 0 beğenilmeme
2.2k kez görüntülendi

çok değişkenli bir fonksiyon var ve kısmi türevleri sürekli olsun , bu durumda türevlenebilir mi ?

Bu zaten çok değişkenli fonksiyonlarda türevlenebilirliğin tanımı değil mi ?

lim(x,y)(a,b)f(x,y)(f(a,b)+A(xa)+B(yb))(xa)2+(yb)2=0 bu tanım mı kullanılmalı soruyu cevaplamak için ?

Lisans Matematik kategorisinde (219 puan) tarafından  | 2.2k kez görüntülendi

mbugday, 

Yazdığın (limit içeren) koşul, türevlenebilmenin  (bir) tanımı. (çoğu zaman diferansiyellenebilme deniyor).

(Diferansiyellenebilmenin eşdeğer bir tanımı da var)

Ama, bunun sağlandığını  göstermek o kadar basit değil.

O nedenle, ilk yazdığın YETER (gerekli DEĞİL) koşul kullanılır. O bir Teoremdir.

Tam ifadesini ve ispatını (Diferansiyellenebilmenin eşdeğer tanımı ile)

http://Matematik.cu.edu.tr/Dersler/MT132/DiferansiyellenebilmeYeterKosulu.pdf

de bulabilirsin.

Diferansiyellenebilmenin iki tanımın eşdeğer olduğunu da

 http://matematik.cu.edu.tr/Dersler/MT132/DiferansiyellenebilmeTanimi.pdf

de bulabilirsin.

Hocam bu yazdığım soru sözlü mülakatta sorulmuş bir soru . Sizin attığınız linkleri inceledim ve yapılan kanıt baya uzun . Sözlü olarak nasıl cevap verilebilir ?

Orada yazılanlar,

"çok değişkenli bir fonksiyon var ve kısmi türevleri sürekli olsun , bu durumda türevlenebilir mi ?"

sorusunun cevabının "Evet" olduğunu gösteriyor.

1 cevap

0 beğenilme 0 beğenilmeme

Çok değişkenli fonksiyonlarda, "türevlenebilme" bir değişkenli fonksiyonlara pek benzemez.

Örneğin f(x,y)={xyx2+y2,  (x,y)(0,0)0(x,y)=(0,0) fonksiyonu, (0,0) noktasında her iki değişkene göre de kısmi türeve sahiptir ama o noktada sürekli değildir (bu, doğrular boyunca limit tekniği ile görülür). Bu ise 1-değişkenli fonksiyonlardakinden farklı bir durumdur.

Bu nedenle, çok değişkenli fonksiyonlarda, "diferansiyellenebilme" (söyleme ve yazma zorluğu nedeniyle "türevlenebilme" denebilir) diye adlandırılan farklı bir kavram kullanılır. Bu yeni tanım 1-değişkenli fonksiyonlardaki türevlenebilmeye çok benzer davranır.

Bir tanımı: (f, (a,b) merkezli bir dairede tanımlı bir fonksiyon olsun)

lim(x,y)(a,b)f(x,y)(f(a,b)+A(xa)+B(yb))(xa)2+(yb)2=0

olacak şekilde A,B gerçel sayıları varsa, f fonksiyonu (a,b) noktasında diferansiyellenebilirdir denir.

(Yorumlardaki bağlantıda aşağıdaki teoremin ispatı, oradaki iki teoremi birleştirerek, var)

Teorem: f(x,y),(a,b) merkezli bir dairede tanımlı, bu dairenin her noktasında fx ve fy var ve bu kısmi türevler (a,b) noktasında sürekli iseler, f, (a,b) noktasında diferansiyellenebilirdir (ayrıca: A=fx(a,b), B=fy(a,b) olur) (Daha fazla sayıda değişkenli fonksiyonlar için de bu durum geçerlidir)

Önemli : Ama bu teoremin karşıtı doğru bir iddia değildir.

(Bir değişkenli fonksiyonlarda benzer bir diferansiyellenebilirlik tanımı yapıldığında diferansiyellenebilirlik=türevlenebilirlik diyebileceğimiz aşağıdaki durum ortaya çıkıyor)

Teorem: f bir a sayısını içeren bir açık aralıkta tanımlı, 1-değişkenli bir fonksiyon olsun. O zaman:

f nin a da türevi vardır  f, a da diferansiyellenebilirdir.

(İspatı kolay)


(6.2k puan) tarafından 
tarafından düzenlendi
Bir (a,b) noktasında diferansiyellenebilen ama o noktada kısmi türevleri sürekli olmayan bir f(x,y) fonksiyonu bulunuz.
Daha genel olarak  limxx0||f(x)f(x0)L(xx0)||||xx0||=0 olacak şekilde bir L:RnRm lneer dönüşümü varsa f:RnRm dönüşümü diferansiyellenebilirdir de diyebiliriz.
20,291 soru
21,832 cevap
73,524 yorum
2,658,046 kullanıcı