Processing math: 5%
Akademisyenler öncülüğünde matematik/fizik/bilgisayar bilimleri soru cevap platformu
0 beğenilme 0 beğenilmeme
576 kez görüntülendi
Lastikteki karınca sorusunda yay uzuyordu ve karınca uca gelmeye çalışıyordu. Soruyu terse çevirelim diye düşündüm.
Lisans Teorik Fizik kategorisinde (156 puan) tarafından  | 576 kez görüntülendi

1 cevap

0 beğenilme 0 beğenilmeme
Metalin ucu için hız fonkisyonunu

\vec{v}_{uç} (t)

ve konum fonksiyonunu  

\vec{x}_{uç} (t)

ile gösterelim.

Karınca için içinse konum \vec{x} ve hız \vec{v} ile gösterilsinler.

Amacımız, \vec{x} (t) = \vec{x}_{uç} (t) olduğu t değerini bulmak.

Şimdi, fonksiyonları inşa edelim.

\vec{v}_{uç} (t) = - 1

olarak yazdım. (Metalin ucunu x=0 a sabitledim ve kısalmayı - yön olarak seşçtim)

\vec{x}_{uç} = \int -1 dt'

\vec{x}_{uç} = 10 - t

olur.

Karıncanın hızı \vec{v} yi

\vec{v} = \dfrac{dx}{dt}

şeklinde ifade ettiğimizde,

\dfrac{dx}{dt} =  1  - \dfrac{x}{10 - t}

olur. Bu denklemi,

\dfrac{dx}{dt} =  \dfrac{10 - t - x}{10 - t}

dx[10 - t] +  dt[ x + t - 10] = 0

Bu bir tam diferansiyel değil,

ifadeyi tam diferansiyel yapmak için sadece t ye bağlı bir \mu (t) ile ifadeyi çarpalım,

dx[10\mu - t \mu] +  dt[ x\mu  + t\mu - 10\mu] = 0

şimdi tam diferansiyellik koşulun

\dfrac{10\mu - t \mu}{dt} = \dfrac{x\mu  + t\mu - 10\mu}{dx}  

 \dfrac{d \mu}{dt} (10 -t) = 2 \mu

 \mu (t) = \dfrac{1}{(10 - t)^2}

olur.

Diferansiyel de

dx[\dfrac{1}{10-t}] +  dt[ \dfrac{x  + t - 10}{(10-t)^2}] = 0

halini alır. Şimdi dx li kısma integral alırsak

F(x,t)  = \int [\dfrac{1}{10-t}] dx

F(x,t)  = \dfrac{x}{10-t} + g(t)

olur. Bulduğumuz kapalı fonksiyona t ye göre türev alırsak dt li kısmı elde ederiz.

\dfrac{\partial F(x,t)}{ \partial t} =  \dfrac{x}{(10-t)^2} + \dfrac{d  g(t)}{dt}  = \dfrac{x  + t - 10}{(10-t)^2}

\dfrac{\partial F(x,t)}{ \partial t} =  \dfrac{x}{(10-t)^2} + \dfrac{d  g(t)}{dt}  = \dfrac{x }{(10-t)^2} + \dfrac{t-10}{(10-t)^2}

\dfrac{d  g(t)}{dt}  = - \dfrac{1}{(10-t)}

ifadeyi integrallersek,

 

g(t) = \int - \dfrac{1}{(10-t)} dt

 

g(t) = \ln (10 - t) + k

 

ve

 

 F(x,t) = \dfrac {x}{(10-t)} + \ln(10-t) + k  = 0

 

x(0) = 0 koşulunu k yi bulmak için kullanalım.

 

 F(0,0) =  \ln(10) + k  = 0

 

 k  = - \ln(10)  

 

 F(x,t) = \dfrac {x}{(10-t)} + \ln(10-t) - \ln(10)   = 0

 

buradan da

 

  \dfrac {x}{(10-t)} + \ln(10-t) - \ln(10)   = 0

 

  \dfrac {x}(t) = (10-t) [  \ln(10) - \ln(10-t) ]   = 0

 elde edilir.

 

Artık  

 

\vec{x}_{uç} = 10 - t

 

ile

 

   x(t) = (10-t) [  \ln(10) - \ln(10-t) ]   = 0

 

yi eşitleyebiliriz.

 

  x(t) = \vec{x}_{uç} (t)

 

(10-t) [  \ln(10) - \ln(10-t) ]   = 10 - t

 

[  \ln(10) - \ln(10-t) ]   = 1

 

\ln (\dfrac{10}{10 - t}) = 1

 

 \dfrac{10}{10 - t} = e

den

t = 10 (1 - \dfrac{1}{e})

olur.

 

Bu t değerini

 

\vec{x}_{uç} (t) = 10 - t

 

de yerini yazıp karıncanın ucuna geldiği noktayı da hesaplayalım.

 

\vec{x}_{uç} (10 (1 - \dfrac{1}{e})) = 10 - (10 (1 - \dfrac{1}{e}))

 

\vec{x}_{uç} (10 (1 - \dfrac{1}{e})) = \dfrac{10}{e}))

 

olur.
(156 puan) tarafından 
20,333 soru
21,889 cevap
73,624 yorum
3,098,844 kullanıcı