Matematikte ve geometride sıklıkla yaptığımız işlerden birisi de grafik çizmektir. Bu işi yapan programların da var olduğunu biliyoruz. Ama ister biz çizelim isterse de program çizsin, çizim özel durumlar hariç dik koordinat sisteminde yapılmaktadır.
$R,R^2,R^3$ de yapılan çizimlerde kullandığımız dik koordinat sistemlerinin ilk ekseni($x$ ekseni) yatay olarak alınıyor veya öyle kabul ediliyor.
İşte anlamadığım yer burası. Dünyada (gezegenimizde) "yatay olmak" ne demektir. Bazen durgun su yüzeyi yataya bir örnek olarak veriliyor. Atlas okyanusuna(durgun iken) uzaydan bakıldığında yatay/düz görünmez ki. Küre yüzeyinde olayı düşünmek daha iyi olacaktır. Tabii bu duruma bir açıklık getiremediğim için "dikey olmak" nedir onuda anlamıyorum.
Özellikle dik koordinat sistemi çizimlerinde eksenlerden ilkinin yatay olduğunu "varsayıyoruz". Tabi diğerlerini de buna dik olarak alıyoruz. Çoğu kez içinde bulunduğumuz mekanın bir tabanı ve ona dik olduğunu düşündüğümüz bir duvarı düşünülerek olayın anlaşılmasını bekliyoruz.Varsayım temelli bir yaklaşım. Aynı şeyi dışarıda doğada, tahta kağıt kalem kullanmadan nasıl izah edebiliriz acaba?
Yatay olmak veya dik/dikey olmak bence "...e göre" birer kavramdır.Göreceli bir kavramdır. Yalnız başına bir doğrunun yatay olması ne demektir? Aynı şekilde dik olması ne demektir? Bu sebeple bir doğrunun yatay olması neye göre olduğu belirsiz olduğundan bana anlamlı gelmemektedir. Başka bir şeye göre baz alınacak bir şeye göre bu tarifleme yapılmalıdır. Ama bu şey nedir? Ne olabilir? bunu bilmiyorum. Yardım istediğim nokta da burası zaten.
Gezegenimiz veya daha genel olarak evrenimizde "yatay" ve/veya "dik/dikey" kavramlarına bir tanım/tarif getirilirse iyi olacaktır.